โรคไอกรน ภาวะรุนแรงที่ติดต่อง่าย แต่ป้องกันได้ถ้ารู้วิธี

 

 

 

     หลายคนมักเข้าใจผิดคิดว่าโรคไอกรนเป็นแค่อาการไอธรรมดา มักเกิดขึ้นได้เฉพาะในเด็กเล็กเท่านั้น แต่จริงๆ แล้วโรคไอกรนสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกวัย ผู้ใหญ่ก็สามารถเป็นโรคไอกรนได้เช่นกันทั้งนี้อาการจะไม่รุนแรงเท่าเด็กเล็กและทารก ถึงแม้ได้รับวัคซีนป้องกันโรคไอกรนแล้วแต่หากภูมิคุ้มกันลดลงและไม่ได้รับการกระตุ้นภูมิคุ้มกันจะทำให้มีโอกาสติดเชื้อไอกรนได้

 

โรคไอกรน

     โรคไอกรน (Pertussis) เป็นโรคติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจที่พบได้ทั้งในเด็กเล็กและผู้ใหญ่ สาเหตุเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Bordetella pertussis การติดเชื้อนี้มักส่งผลให้เกิดอาการไอรุนแรงและต่อเนื่องเป็นเวลานาน ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตโดยรวมได้อย่างมาก โดยเฉพาะในเด็กเล็กและทารก

 

อาการของโรคไอกรน

• ระยะเริ่มแรก คล้ายอาการหวัด มีไข้ต่ำๆ น้ำมูกไหล ไอแห้งๆ ไอนานติดต่อกันเกิน 10 วัน
• ระยะไอรุนแรง ไอเป็นชุดๆ ติดต่อกันหลายครั้ง ตามด้วยการหายใจเข้าลึกๆ เป็นเสียงวู๊บ (whooping sound) อาจทำให้หน้าแดง กลั้นหายใจ หรืออาเจียน ปอดอักเสบ บางครั้งเด็กอาจจะมีหน้าเขียว เพราะหายใจไม่ทันโดยเฉพาะเด็กเล็กๆ อายุน้อยกว่า 6 เดือน จะพบอาการหน้าเขียวได้บ่อย และบางครั้งมีการหยุดหายใจร่วมด้วย
• ระยะฟื้นตัว อาการไอค่อยๆ ทุเลาลง แต่ยังคงมีอาการไอเรื้อรังได้นาน 2-3 สัปดาห์ และอาการไอจะค่อยๆ ทุเลาลงแต่ก็จะมีอาการไอต่อเนื่องไปอีก 6 - 10 สัปดาห์

 

สาเหตุและการแพร่กระจาย

     โรคไอกรนเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Bordetella pertussis ในส่วนของการแพร่กระจายสามารถติดต่อจากคนสู่คนผ่านละอองฝอยจากการไอหรือจาม ผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคไอกรน ควรพักรักษาตัวอยู่ที่บ้านและหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้อื่นเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของโรค 

 

กลุ่มเสี่ยงที่ควรเฝ้าระวัง

• เด็กเล็กและทารก มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง
• ผู้ที่ไม่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคไอกรน มีโอกาสติดเชื้อสูงกว่าผู้ที่ได้รับวัคซีน
• ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ป่วยโรคมะเร็ง ผู้ป่วยเอชไอวี

 

การวินิจฉัยโรคไอกรน

• การตรวจทางห้องปฏิบัติการ การเพาะเชื้อจากเสมหะ การตรวจหาเชื้อไอกรนจากเสมหะ (โดยวิธี PCR) และการตรวจหาภูมิคุ้มกันในร่างกาย
• การตรวจร่างกาย แพทย์จะทำการตรวจร่างกายเพื่อประเมินอาการและฟังเสียงปอด

 

 

 

 

ภาวะแทรกซ้อนจากโรคไอกรน

ภาวะแทรกซ้อนในเด็กเล็ก

• หยุดหายใจ เกิดจากการมีเสมหะเหนียวไปอุดในหลอดลมและถุงลม ทำให้เกิดการหดตัวหรือปิดกล้ามเนื้อหรือหลอดลมในปอด ซึ่งทำให้อากาศไม่สามารถถ่ายเทได้ ทำให้เกิดภาวะหยุดหายใจในระยะเวลานานๆ 
• ปอดอักเสบ เป็นสาเหตุของการเสียขีวิตที่สำคัญของโรคไอกรนในเด็กเล็ก เนื่องจากอาการไอที่รุนแรงและต่อเนื่องทำให้กล้ามเนื้อที่เกี่ยวข้องกับการหายใจอ่อนล้า ทำให้เด็กหายใจไม่ทันและเชื้อโรคไอกรนไปทำให้เกิดการอักเสบที่หลอดลม ทำให้หลอดลมตีบแคบลง ส่งผลให้การหายใจลำบากมากขึ้น
• ภาวะชัก เกิดจากการขาดออกซิเจนไปเลี้ยงสมองขณะไอรุนแรงและอาการชักอาจเกิดจากมีเลือดออกในสมอง

 

ภาวะแทรกซ้อนในผู้ใหญ่

• กระดูกซี่โครงหัก เกิดจากการไอรุนแรงและบ่อยครั้ง ต่อเนื่อง อาจทำให้กระดูกซี่โครงหักได้
• มีเลือดออกในเยื่อบุ บริเวณตาเกิดจากการไอมากๆ และจุดเลือดออกที่บริเวณหน้าและในสมอง
• ปัสสาวะราด การไอแรงๆ ทำให้ความดันในช่องท้องเพิ่มขึ้น อาจทำให้กล้ามเนื้อปัสสาวะอ่อนแรง และเกิดอาการปัสสาวะราดได้
• ภาวะเหนื่อยล้าเรื้อรัง อาจเกิดจากการที่ปอดทำงานหนักเกินไป การไอเรื้อรังอาจส่งผลต่อการทำงานและทำให้คุณภาพชีวิตแย่ลงได้
• ในการตั้งครรภ์ หญิงตั้งครรภ์ที่มีโรคไอกรนมีความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด และทารกอาจมีน้ำหนักน้อย
• หูก้อง การอักเสบของหลอดท่อ (Eustachian tube) เชื่อมต่อระหว่างหูชั้นกลาง และโพรงหลังจมูก ทำให้เกิดอาการหูอื้อ

 

 

 

 

การรักษาโรคไอกรน

• ยาปฏิชีวนะ หากรักษาได้แล้วการใช้ยาให้กับผู้ป่วยในช่วง 3-4 วันแรกจะสามารถลดความรุนแรงได้ แต่หากมีอาการป่วยมาสักระยะการให้ยาอาจจะไม่ได้ผลในการลดอาการไอ แต่เป็นการฆ่าเชื้อเพื่อลดระยะเวลาการแพร่กระจายของโรค
• การดูแลทั่วไป ดื่มน้ำมากๆ พักผ่อนให้เพียงพอ อยู่ในห้องที่มีอุณหภูมิที่เหมาะสมและอากาศถ่ายเทได้ดี และหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับควันไฟและควันบุหรี่

 

วิธีดูแลและป้องกันโรคไอกรน

1.  การให้วัคซีนป้องกันโรคไอกรน 

การให้วัคซีนเป็นวิธีการป้องกันโรคไอกรนที่มีประสิทธิภาพสูงสุด ซึ่งมีวิธีให้แตกต่างตามแต่ละวัย

 

• ทารก ควรที่จะได้รับวัคซีนพื้นฐานที่จำเป็นตั้งแต่แรกเกิดคือ วัคซีนรวมคอตีบ ไอกรน บาดทะยักและฮิบ เมื่อตอนอายุ 2 เดือน 4 เดือน 6 เดือน และได้รับการกระตุ้นที่อายุ 1.5  ปี และอายุ 4-6 ปี เพื่อลดอาการป่วยที่รุนแรง และอาจก่อให้เกิดความพิการหรือถึงขั้นเสียชีวิตได้
• ผู้ใหญ่ ถึงแม้จะได้เคยได้รับวัคซีนไปแล้วเมื่อวัยเด็ก แต่หลังจากอายุ 10 ปีขึ้นไปภูมิคุ้มกันของโรคก็จะตกลงเรื่อยๆ ดังนั้นการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไอกรนจะเป็นการกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้กับผู้ใหญ่ได้ โดยแนะนำให้ฉีดกระตุ้นพร้อมวัคซีนบาดทะยักทุก 10 ปี
• หญิงตั้งครรภ์ แนะนำให้ฉีดวัคซีนรวม บาดทะยัก ไอกรน คอตีบ ทุกการตั้งครรภ์เพื่อให้ภูมิคุ้มกันสามารถส่งผ่านทารกแรกเกิดได้ โดยแนะนำให้ฉีดในช่วงอายุครรภ์ 27 -36 สัปดาห์

 

2.  การรักษาสุขอนามัย

     ผู้อยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยสามารถรักษาสุขอนามัยได้ด้วยการล้างมือบ่อย ๆ ใส่หน้ากากอนามัยปิดปากเวลาจามและหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วย หากสงสัยว่าตนเองหรือบุตรหลานมีอาการของโรคไอกรน ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย รักษา เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้

 

 

---

หากพบโรคว่าลูกหลานของท่านเป็นโรค ควรเข้าพบกุมารแพทย์เพื่อรับวัคซีนป้องกันโรคไอกรน สำหรับลดอาการรุนแรงและกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกันของโรค

---

 

 

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
 แผนกเด็ก ชั้น 1 โรงพยาบาลรามคำแหง 2
Email: information@ram2-hosp.com
Line Official: @ram2
โทร: 02-032-3888, 095-771-9739

 

---

แนะนำแพทย์แผนกเด็ก

 

 

 

---

แพ็กเกจที่แนะนำ

 

 

 

---